Vlaggetjesdag

Op Vlaggetjesdag gonsde het op de Vlaardingse kades van bedrijvigheid. Die dag lagen de schepen met hun neuzen naar de walkant afgemeerd. Blinkend en versierd lagen ze te stralen in de Oude Haven. Heel Vlaardingen en omgeving liep uit om de vissersvloot, die enkele dagen later zou uitvaren, van dichtbij te bekijken.

Voordat de schepen op Buisjesdag de Vlaardingse haven verlieten, was er al heel veel werk verzet. In de winter maakte men de motoren en stoomketels schoon en zo nodig werden ze gerepareerd. De stuurlui maakten de speerrepen klaar.

Een aantal weken voor Vlaggetjesdag, begin mei, maakte men een begin met het vaarklaar maken van het schip. Het was dan al naar de werf geweest om door de Scheepvaartinspectie te worden onderzocht. Eerst arriveerden de schippers en stuurlieden, later de rest van de bemanning. Het schip werd zo nodig opnieuw geverfd. Die klus deed de bemanning zelf. Voor het schilderen van de naamwimpel, de naam en de thuishaven van het schip huurde men een professionele schilder in. Dan volgde het inladen van de lege tonnen voor de haring, de tonnen met proviand, drinkwater, zout en de drijvers, de blazen of breels. Hierna bracht men de netten aan boord. Die waren al door de boetsters buiten in het veld, onderaan de Maassluissedijk, of in de boetschuur gerepareerd. Het aan boord brengen van de reep (het polsdikke touw waaraan de netten op zee met de seizings verbonden waren) was een zware klus die de bemanningsleden meestal een volle dag werk bezorgde. Tot slot werd het schip opgepoetst en gepavoiseerd (met vlaggetjes versierd).

De naam Vlaggetjesdag dateert zo goed als zeker uit de 18e eeuw en is van oorsprong een typisch Vlaardingse aangelegenheid. Tot de Tweede Wereldoorlog was Vlaggetjesdag een vrij sobere gebeurtenis. De schepen voerden alleen de nationaliteitsvlag, de naamwimpel en de rederijvlag. Van festiviteiten aan de wal was toen nog geen sprake.

Na de Tweede Wereldoorlog werd het Comité Vlaggetjesdag gevormd. Initiatiefnemer was oud-Vlaardinger Jaap Kolkman, die ook de oprichting van dergelijke comités in Katwijk, Scheveningen, en IJmuiden initieerde. De uitbundige vieringen waaraan allerlei plaatselijke organisaties deelnamen, staan nu nog in het geheugen van veel Vlaardingers gegrift.

Hoewel het comité zijn uiterste best deed om de traditie van Vlaggetjesdag levend te houden, verdween met de komst van de motortrawlers van lieverlee de noodzaak van deze dag. Die konden immers het hele jaar door vissen. Op 16 mei 1964 stierf Vlaggetjesdag dan ook een stille, treurige dood. De eens zo grote Vlaardingse vissersvloot was gereduceerd tot slechts negen motorloggers. Deze werden het jaar daarop voor de sloop verkocht, net als de twee al eerder opgelegde stoomloggers, de VL 172 ‘Clara’ en de VL 216 ‘Hennie’.

Bron

• M.P. Zuydgeest, 1994: 'Het zout verzouten: een overzicht van het visserijbedrijf te Vlaardingen tussen 1945 en 1992.'